ترازنامه چیست؟ ترازنامه از اسناد مالی مهم شرکت‌ها می باشد که وضعیت مالی شرکت را در هر دوره مالی به وضوح نشان می دهد. علاوه بر این موضوع، شرکت های بورسی ملزم به ارائه ترازنامه تایید شده خود در پایان هر سال مالی می باشند. این سند مالی تاثیر بسزایی در آینده سهام شرکت های بورسی دارد.
در این مقاله به تعریف ترازنامه، بررسی انواع آن و تمامی اطلاعاتی که در مورد ترازنامه بدان آن نیاز دارید، خواهیم پرداخت؛ پس با ما همراه باشید.

تعریف ترازنامه؛ ترازنامه چیست؟

یکی از مهم ترین اهداف حسابداری، ارائه صورت های مالی حسابرسی شده به تصمیم گیرندگان شرکت می باشد تا با توجه به جزئیات و تحلیل های صورت گرفته در آن، استراتژی های اقتصادی مانند فروش، تولید و یا تصمیم گیری برای اعطای وام و یا تسهیلات دیگر را تدوین و بهینه سازی نمایند. در حقیقت می توان ترازنامه را مدرکی مهم برای تعیین وضعیت اقتصادی شرکت ها دانست که مبنای مهمی برای تصمیمات بالادستی محسوب می گردد.
ترازنامه، گزارش لحظه ای از اوضاع مالی یک واحد اقتصادی یا شرکت می باشد. این سند که در حقیقت یک صورت مالی محسوب می شود، میزان دارایی‌های شرکت را نشان می دهد که از آن می توان به عنوان معیار مهمی برای ارزش گذاری استفاده یاد کرد. این صورت مالی، از سه قسمت دارایی های شرکت، سرمایه ها و همچنین بدهی های آن تشکیل شده است.
بهتر است بدانید مطابق با معادله اصلی حسابداری که دارایی می بایستی برابر با مجموع بدهی ها و سرمایه شرکت باشد، در سند ترازنامه، بدهی های شرکت نیز جزو دارایی های آن محسوب می شود که بعدا می بایستی پرداخت شوند.
جالب است بدانید در علم اقتصاد، ترازنامه عناوین دیگری نیز دارد که نام فرانسوی آن، بیلان مالی به معنای کارکرد از رایج ترین آن ها محسوب می گردد.
همچنین در انگلیسی از ترازنامه با عنوان balance sheet یاد می شود که عملکرد آن دقیقا معادل ترازنامه شرکت ها می باشد. پس اگر هر کدام از این نام ها را شنیدید، بدانید به معنای تراز مالی یا صورت مالی هستند و تفاوتی بین آن ها وجود ندارد.

انواع ترازنامه چیست؟

در علم حسابداری دو نوع ترازنامه وجود دارند که شامل ترازنامه حساب یا دو ستونه و ترازنامه گزارشی یا تک ستونه می باشند. هر یک ازاین انواع تعریف و کاربرد خاص به خود را دارند. در این قسمت از مقاله به توضیح کاربرد و ویژگی های هریک از این دسته بندی ها می پردازیم.

ترازنامه حساب یا دو ستونه

این نوع از ترازنامه ها که در اغلب موارد به شکل حرف انگلیسی T نشان داده می شوند، در قالب دو ستونه ایجاد می شود. این نوع از ترازنامه ها، از رایج ترین صورت های مالی شرکت ها می باشند.
بالای این ترازنامه، اطلاعاتی از جمله عنوان ترازنامه، شرکت، تاریخ ایجاد و تایید و برخی اطلاعات دیگر درج شده است؛ همچنین ستون سمت چپ شامل این سند مالی شامل بدهی ها و حقوق سهام داران بوده و ستون سمت راست آن را دارایی های شرکت تشکیل می دهند.
همان طور که قبلا نیز مورد اشاره قرار گرفت، در صورت صحیح بودن حساب ها و عملکرد و همچنین دقیق بودن ثبت دفترهای روزانه، پس از تکمیل صورت های مالی شرکت، می بایستی جمع حساب های ستون راست با مجموع حساب های ستون سمت چپ برابر باشد، در غیر این صورت، داده های حداقل یکی از ستون ها ناقص بوده و یا به اشتباه درج شده است. این موضوع را می توان معیاری اولیه برای کنترل صحت محاسبات ترازنامه ها عنوان نمود.

ترازنامه گزارشی یا تک ستونه

در این نوع از ترازنامه ها برخلاف شکل حساب آن، تمام موارد در یک ستون نوشته می شوند؛ بدین صورت که ابتدا دارایی های شرکت نوشته درج شده و پس از آن بدهی ها و سپس حساب های سرمایه اعم از حقوق سهام داران نوشته می شوند. در مرحله آخر و در پایان هر بخش، جمع مانده حساب آن بخش نوشته می شوند.
این نوع از ترازنامه در مقایسه با ترازنامه حساب یا دو ستونه، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربرد ترازنامه مالی چیست؟

اگرچه هدف اصلی از ایجاد صورت های مالی و به خصوص ترازنامه مالی، تشخیص وضعیت مالی یک شرکت یا بنگاه اقتصادی است و اهداف و کاربردهای آن برای مدیران و تصمیم گیرندگان بالادستی شرکت ها یکسان می باشد، اما ترازنامه هر واحد تجاری با توجه به فعالیت و کاربری خود، به صورت منحصر به آن فعالیت تهیه می شود.
تفاوت ترازنامه شرکت‌ها با فعالیت های اقتصادی مختلف، در نوع حساب ها، تراکنش های و جزئیات هر یک از آن ها می‌ باشد. ترازنامه ها در هر یک از انواع فعالیت های تجاری، کاربرد خاص به خود را دارند. در این قسمت از مقاله، به بررسی کاربرد ترازنامه در فعالیت های تجاری رایج در کشور خواهیم پرداخت.

ترازنامه شرکت های خدماتی

یکی از ویژگی های مهم شرکت های خدماتی این است که به دلیل عدم تولید و جابجایی محصولات در این نوع از شرکت ها، عمده مانده حساب آن ها به هزینه پرداخت شده توسط مشتریان بابت ارائه خدمات مرتبط می باشد. از این رو در ترازنامه شرکت های خدماتی، مواردی مانند مانده حساب های عملیاتی وجود نداشته و می بایستی به جای آن هزینه ارائه خدمات، حقوق پرسنل و غیره درج گردد. این موارد از مهم ترین اطلاعات صورت مالی شرکت های خدماتی محسوب می شوند.

ترازنامه شرکت های بازرگانی

ترازنامه شرکت‌های بازرگانی را تا حدودی مشابه با ترازنامه شرکت‌های خدماتی عنوان کرد. در ترازنامه شرکت‌های بازرگانی به دلیل عدم تولید کالا، حساب های تولید درج نمی شوند اما به سبب نوع فعالیت این نوع از شرکت ها، حساب های عملیاتی، سود ناخالص و حساب های سود و زیان خالص از جمله موارد مهم و اصلی ترازنامه شرکت های بازرگانی محسوب می شوند.

ترازنامه شرکت های پیمانکاری

شرکت های پیمانکاری به سبب ماهیت فعالیت خود، دارای ترازنامه با ساختار کاملا متفاوتی نسبت به شرکت های خدماتی و بازرگانی هستند. دلیل اصلی این موضوع، میزان قابل توجه تعهدات این نوع از شرکت ها و همچنین تراکنش های دریافتی با مبالغ زیاد سرمایه ای است که از کارفرمایان تحت قرارداد خود دریافت می نمایند.
بهتر است بدانید که این شرکت ها می توانند ماهیت های متفاوتی به طور همزمان داشته باشند که از جمله آن ها می توان به مثلا شرکت های تولیدی، خدماتی و غیره اشاره نمود.

ترازنامه شرکت های بزرگ خودرویی

در ایران دو خودروساز نیمه دولتی بزرگ وجود دارد که شامل ایران خودرو و سایپا می باشد. ترازنامه این دو شرکت، کاربردی نسبتا متفاوت از سایر انواع ترازنامه شرکت ها دارند.
از آنجایی که شرکت های خودرویی هم تراز با این دو شرکت در کشور وجود ندارد، ترازنامه آن ها تاثیر قابل توجهی را در بازار خودروی ایران داشته و جهت آینده آن را تا حد زیادی مشخص می کنند. وضعیت تولید محصول و میزان فروش این دو شرکت که در صورت های مالی مشخص هستند، بازار آینده خودروی ایرانی را قابل پیش بینی خواهد نمود.

ترازنامه شرکت های سهامی

در ایران، شرکت ها را می توان در دو نوع شرکت های سهامی عام و سهامی خاص دسته بندی نمود. اگر شرکتی به عنوان سهامی عام ثبت شده باشد، بدین معنی است که این شرکت بخشی از سرمایه خود را از طریق فروش سهام خود به مردم عادی کسب می کنند. در کشور ایران، این فرآیند از طریق پذیرش در بازارهای مختلف بورس شامل بازار پایه، بازار بورس و همچنین بازار فرابورس صورت می گیرد.
در شرکت های سهامی خاص، مالکیت تمامی دارایی های شرکت متعلق به فرد یا افرادی خاص بوده و مردم عادی نقشی در این زمینه ایفا نمی کنند.
ترازنامه شرکت‌های سهامی عام نسبت به شرکت های سهامی خاص تفاوت هایی را دارد که شامل مندرجات داخل ترازنامه، نحوه انتشار و همچنین روش های حسابرسی آن ها می گردد.

ترازنامه بانک ها

ترازنامه بانک‌ها را می توان سند مالی دانست که سپرده گذاران از طریق آن قادر به بررسی فعالیت های سالانه بانک خواهند بود و همچنین می توانند موقعیت مالی آن را به صورت سالانه بسنجند.
از جمله مهم ترین اطلاعات مندرج در ترازنامه بانکی، میزان دارایی و بدهی‌های بانک ها می باشد. علت اهمیت قابل توجه این موضوع آن است که تغییرات در دارایی، بدهی و سرمایه های بانک ها، می تواند نشان دهنده تحولات اقتصادی و مالی در حال رویداد در جامعه ‌باشند، این امر می تواند جهت دهی مناسبی را برای تصمیمات اقتصادی شرکت ها و افراد فراهم آورد.
یکی از دلایل مهم این موضوع این است که بانک ها به دلیل دریافت بخش قابل توجهی از سرمایه های عمومی ، یکی از اصلی ترین جهت دهندگان به سرمایه‌ها در جامعه محسوب می شوند. شرکت های بانکی که از سرمایه های جذب شده خود، در انجام فعالیت های اقتصادی بهره می برند، با ورود به هر زمینه اقتصادی، موجب رونق قابل توجه و محسوسی خواهند شد که به خودی خود، اهمیت ترازنامه‌های بانکی را دوچندان می نماید.

ترازنامه شرکت های بورسی

یکی از مهم ترین صورت های مالی که تاثیر بسزایی در رشد و یا افت قسمت سهام شرکت های بورسی دارد، ترازنامه آنها می باشد. در این ترازنامه ها که شرکت های بورسی در پایان دوره های مالی 3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه و 1 ساله منتشر می کنند، اطلاعاتی در مورد سوابق فعالیت های اقتصادی شرکت و پیش بینی آن ها در دوره مالی آینده درج می گردند. در دوره مالی بعدی، میزان تحقق این پیش بینی ها نیز در صورت های مالی منتشر شده محاسبه می شود.
معامله گران و سهامداران بورس می توانند با تحلیل این صورت های مالی و مقایسه آن با ترازنامه شرکت‌های بورسی دیگر، درمورد خرید، فروش و یا نگهداری سهم آن شرکت و همچنین تعیین استراتژی سرمایه گذاری خود در بازار سهام تصمیم گیری نمایند.

اجزای ترازنامه چیست؟

همانطور که قبلا نیز مورد اشاره قرار گرفت، صورت های مالی و به خصوص ترازنامه ها شامل اطلاعات متفاوت و مهمی هستند که هر یک از آن ها اطلاعات قابل توجهی از عملکرد شرکت را در اختیار مدیران و تصمیم گیرندگان آن قرار می دهد. در این قسمت از مقاله اجزای مهم یک ترازنامه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

عنوان ترازنامه مالی

عنوان ترازنامه مالی شامل اطلاعات اولیه شرکت می باشد. به طور کلی، این بخش از سه قسمت تشکیل شده است که شامل نام کامل شرکت یا واحد اقتصادی، نام گزارش وضعیت مالی و تاریخ دقیق ترازنامه مالی می باشد.
ساختار عنوان ترازنامه‌های مالی کاملا مشخص است و می بایستی مطابق با آن ایجاد گردد. به طور کلی در سطر اول عنوان ترازنامه، نام کامل شرکت یا واحد اقتصادی درج می گردد. در سطر دوم و زیر عنوان ترازنامه شرکت، نام کامل صورت وضعیت مالی می بایستی نوشته شود که در اینجا، ترازنامه درج می شود؛ دقت نمایید که این قسمت می تواند متناسب با نوع صورت مالی شرکت، متفاوت باشد.
همانطور که قبلا نیز بیان شد، صورت های مالی در پایان دوره های مختلف منتشر می شوند که به عنوان مثال برای شرکت های بورسی، دوره های 3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه و 1 ساله می باشد. در سطر سوم عنوان ترازنامه، تاریخ گزارش آخرین روز از دوره مالی که ترازنامه متناسب با آن ایجاد شده است، ذکر می شود. نکته ای می بایستی بدان توجه داشته باشید این است که در این قسمت نباید تاریخ ایجاد ترازنامه و یا تاریخ تایید حسابرسی آن را درج نمایید، بلکه صرفا تاریخ آخرین روز مرتبط با دوره مالی آن اهمیت خواهد داشت.

واحد اندازه گیری ترازنامه چیست؟

یکی از اطلاعات مهمی که در ترازنامه می بایستی نوشته شود، واحد اندازه گیری است. منظور از واحد اندازه گیری، واحد پول کشوری است که در آن ترازنامه تنظیم می شود. این پارامتر در کشور ایران، ریال می باشد.
البته لازم به ذکر است در این موضوع، محل عرضه ترازنامه هم مهم است؛ به عنوان مثال اگر این ترازنامه در عرصه جهانی ارائه شود، واحد اندازه گیری در ترازنامه دلار یا یورو درج می شود. این موضوع بدین دلیل است که در اغلب کشورها، این واحدهای پولی به رسمیت شناخته می شوند و می توان آن ها را به عنوان واحد پولی مشترک میان کشورهای مختلف، در ترازنامه در نظر گرفت.

دارایی ها

دارایی های شرکت را می توان شامل تمامی اموالی که دارای ارزش مادی بوده و که تحت مالکیت شرکت می باشد، عنوان نمود. دارایی های شرکت متناسب با زمانی که طول می کشد تا به دارایی نقد تبدیل شوند، به دو نوع دارایی های جاری و غیر جاری دسته بندی می شوند.

منظور از دارایی های جاری ترازنامه چیست؟

دارایی های جاری به آن دسته از دارایی های شرکت گفته می شوند که مدت زمانی کمتر از یک سال برای نقد شدن آن ها زمان لازم است. دارایی های جاری شرکت دارای انواع متفاوتی هستند که از جمله آن ها می توان به پول و حساب های قابل نقد شدن، موجودی کالاها، سرمایه گذاری جاری که بلند مدت نباشند، پیش پرداخت ها، اوراق بهادار و غیره اشاره نمود.

منظور از دارایی های غیر جاری ترازنامه چیست؟

دارایی های غیر جاری به آن دسته از دارایی های شرکت گفته می شود که زمانی بیش از یک سال برای نقد شدن آن ها در نظر گرفته می شود و به دلیل زمان طولانی، مشمول هزینه برای استهلاک می شوند. شما می توانید با مطالعه مقاله نرخ استهلاک، اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب نمایید.

نحوه چینش دارایی ها در ترازنامه چگونه است؟

دارایی های شرکت متناسب با نوع هریک از آن ها در قالبی مشخص در ترازنامه درج می شوند. نحوه چینش دارایی ها در ستون مربوطه بدین صورت است که در ابتدا دارایی های با امکان نقدینگی راحت تر در بالای ستون نوشته می شوند و سپس دارایی هایی که زمان بیشتری برای نقدینگی لازم دارند، زیر آن ها و در پایین ستون نوشته می شوند.

بدهی ها در ترازنامه

بدهی های مالی که بر عهده شرکت است و می بایستی آن ها را پرداخت کند، در ستون سمت چپ ترازنامه قرار می گیرند. بدهی های شرکت همانند دارایی های آن، بر اساس زمان سررسید بدهی به دو دسته جاری و غیر جاری تقسیم بندی می شوند. در این قسمت از مقاله به تعریف انواع بدهی خواهیم پرداخت.

منظور از بدهی های جاری ترازنامه چیست؟

بدهی های جاری به آن دسته از بدهی های شرکت گفته می شود که می بایستی در کمتر از یک سال آینده پرداخت گردند. این نوع از بدهی ها که انواع متفاوتی را می توان برای آن در نظر گرفت، شامل هزینه های رهن و اجاره ملک و تجهیزات؛ حقوق، سنوات، عیدی و پاداش پرسنل؛ بدهی هایی که شرکت به بانک ها در قالب تسهیلات و غیره دارد؛ مالیات و همچنین مالیات بر درآمد می گردد. شما می توانید با مطالعه مقالات دیگر، با مفاهیم مهمی مانند مالیات بر عایدی سال 1402 و سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی و همچنین سامانه پرداخت قبوض مالیاتی اطلاعات بیشتری کسب نمایید.

منظور از بدهی های غیر جاری ترازنامه چیست؟

بدهی های غیر جاری به آن دسته از بدهی های شرکت می گویند که برای تسویه آن ها مدت زمان طولانی تری که اغلب بیش از یک سال می باشد، مهلت داشته باشد که از جمله آن ها می توان به بدهی های بلند مدت و بدهی های مالیاتی بلند مدت اشاره نمود.

منظور از حقوق سهام داران در ترازنامه چیست؟

حقوق سهام داران در ترازنامه، نشانگر مقدار سهامی از کل سهام شرکت است که در مالکیت صاحبان سهام می باشد؛ به بیانی دیگر، این بخش از اموال شرکت، نه جزو دارایی‌ها و نه بدهی‌های ترازنامه محسوب شده و محل قرارگیری آن، در ستون سمت چپ یا همان ستوان بدهی های شرکت می باشد.

منظور از استهلاک انباشته در ترازنامه چیست؟

مفهوم استهلاک و هزینه های مرتبط با آن ها را می توان از جمله متغیرهای مهم در ترازنامه مالی شرکت‌ها دانست. ذکر این نکته مهم است که تنها دارایی های ثابت و غیر جاری شرکت مشمول هزینه استهلاک انباشته می شوند که این موضوع می بایستی در فرآیند تنظیم و حسابرسی ترازنامه شرکت‌ها مورد توجه قرار گیرد.
نکته ای که می بایستی مورد توجه قرار گیرد این است که دارایی های ثابت به آن دسته از دارایی هایی گفته می شود که عمر مفید بیش از یک سال داشته باشند و با گذر زمان، ارزش این دارایی ها کاسته می شود؛ به عبارت دیگر استهلاک انباشته را می توان هزینه ای عنوان نمود که نسبت به گذشت زمان ایجاد می شود.
برای فهم بهتر مفهوم استهلاک انباشته و نحوه ثبت آن در ترازنامه مالی شرکت‌ها، مثالی را می آوریم. فرض کنید یک شرکت کالایی به ارزش اولیه 100 میلیون دارد و عمر مفید این کالا، 10 سال در نظر گرفته می شود. حال اگر قیمت اولیه یا خریداری شده کالا را بر مقدار زمانی عمر مفید آن تقسیم کنید، این موضوع را متوجه می شوید که هر سال به میزان 10 میلیون از ارزش این کالا کاسته خواهد شد؛ بدین معنی که پس از 5 سال، 50 میلیون از ارزش آن کم شده و حال این کالا تنها 50 میلیون ارزش دارد.
البته این نکته را بهتر است بدانید که زمین تنها دارایی غیر جاری محسوب می شود که مشمول هزینه استهلاک انباشته نمی باشد. این موضوع نیز می بایستی در تنظیم ترازنامه شرکت‌ها رعایت گردد.

مجموع حساب ها در ترازنامه چیست؟

آخرین جزئی که می بایستی در ترازنامه شرکت‌ها آورده شود، مجموع حساب ها می باشد. منظور از مجموع حساب ها این است که مجموع اقلام ستون اول که همان ستون دارایی ها است، در زیر همان ستون نوشته شده و مجموع مندرجات ستون دوم که همان بدهی ها و حقوق سهام داران شرکت است نیز در زیر ستون سمت چپ نوشته می شود. همان طور که در قبل گفته شد، مطابق با اصل اولیه حسابداری، مجموع اقلام هر ستون با ستون دیگری می بایستی مقداری برابر داشته باشند.

ترازنامه طبقه بندی شده چیست؟ تعریف ترازنامه طبقه بندی شده؟

ترازنامه طبقه بندی شده, به نحوه تنظیم این صورت مالی ارتباط دارد. اگر در پایان ترازنامه، دو خط موازی کشیده شود که نشان دهنده بسته شدن جمع حساب‌ها در ترازنامه شرکت باشد و همچنین، ترازنامه مذکور متناسب با روش توضیح داده شده در قسمت قبلی مقاله تدوین شده باشد، بدین معنی که در آن، ستون دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت مشخص گردد، به آن ترازنامه، ترازنامه طبقه بندی شده می‌گویند.

جزئیات و نکات مهم دیگری از ترازنامه شرکت ها

از نظر تحلیلگران و حسابرس های مالی، یکی از مهم ترین موارد درج شده در ترازنامه، موجودی نقد شرکت مربوطه می باشد. پس از آن، موارد دیگری مانند سرمایه گذاری های کوتاه مدت، بدهی های شرکت به خصوص بدهی های جاری و حساب های دریافتی در کوتاه مدت را می توان به ترتیب جزو مهم ترین موارد موجود در ترازنامه به شمار آورد که می توانند تاثیرات قابل توجهی را در عملکرد مالی شرکت در دوره های مالی آینده داشته باشند.

روش تفسیر ترازنامه به چه صورت می باشد؟

از آن جایی که اصلی ترین و مهم ترین صورت مالی که وضعیت شرکت ها را نشان می دهد، ترازنامه است، بنابراین شرکت های حسابداری که در این زمینه مشاوره می دهند، در ابتدا و به عنوان اولین مرحله کنترل، صحت سنجی و تحلیل ترازنامه شرکت را معیار قرار داده و متناسب با نتایج آن، راهکارها و استراتژی های اقتصادی خود را بیان می کنند. تفسیر ترازنامه شرکت ها به خودی خود دارای نکات و جزئیات مهمی است که در ادامه این مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
در ترازنامه شرکت می توان با مقایسه میزان دارایی و بدهی های آن ، از وضعیت فعلی آن که هم اکنون در چه وضعیتی کلی اعم از سود یا زیان می باشد، مطلع گردید.
نکته قابل توجه آن است که ترازنامه عملکرد و وضعیت شرکت در دوره مالی مربوط به خود را نشان می دهد و نه بیشتر؛ بنابراین نمی توان از عملکرد سال های قبلی از آن شرکت آگاه شد؛ مگر با مقایسه ترازنامه فعلی شرکت با ترازنامه های سال های قبل آن.
همچنین به این نکته نیز می بایستی توجه شود که ترازنامه شرکت نسبت به دوره های مالی قبل، پیشرفت داشته و یا دچار ضرر و افول شده است؛ به عبارت دیگر، دارایی ها و بدهی های این دوره مالی نسبت به دوره های قبلی بهتر شده است یا خیر. این موضوع به وضوح عملکرد مدیریت و کارایی استراتژی های بکار گرفته شده توسط آنان را نشان خواهد داد.
در صورتی که وضعیت ترازنامه شرکت نسبت به دوره های مالی گذشته، افت عملکردی شرکت را نشان دهد، سهامداران می بایستی راهکارها و استراتژی های مدیریت را بهینه سازی نمایند تا هرچه سریع تر از کاهش بازدهی شرکت جلوگیری شود.
علاوه بر موارد فوق می توان با مقایسه ترازنامه شرکت با ترازنامه شرکت‌های همکار که زمینه فعالیت اقتصادی آن ها مشابه شرکت مورد نظر است، از وضعیت شرکت ها نسبت به یکدیگر اطلاع یافت؛ به عنوان مثال درصد سوددهی یک شرکت دارویی نباید به مقدار قابل توجهی از سایر شرکت های دارویی و یا میانگین شرکت های دارویی کمتر باشد، در غیر اینصورت، این موضوع می تواند هشداری بر مدیریت نامناسب و وضعیت در حال افول شرکت در نظر گرفته شود.
البته می بایستی به این موضوع توجه داشت که نباید ترازنامه شرکت‌های دو صنعت متفاوت را با هم مقایسه کرد، زیرا وجود تفاوت‌های زیاد بین دو صنعت مختلف مانند فرآیندهای متفاوت تهیه مواد اولیه، تولید و فروش محصولات؛ سطح حرفه متفاوت پرسنل مورد نیاز هر صنعت و غیره اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار نمی دهد و تصمیم گیری بر مبنای مقایسه این دو نوع ترازنامه امری اشتباه خواهد بود.
یکی از مهم ترین کاربردهای تفسیر ترازنامه شرکت‌ها، سنجش سلامت سیستم به صورت کلی می باشد. برای اطلاع یافتن از سلامت فعالیت شرکت، می توان نسبت بدهی به سهام ذکر شده در ترازنامه شرکت را به دست آورد. هر چه میزان بدهی شرکت کمتر باشد، آن شرکت در وضعیت مطلوب تری قرار دارد؛ به بیانی دیگر می توان گفت هدر رفت سرمایه در کل سیستم شرکت مقداری مناسب می باشد.
در کنار کاربردهای ترازنامه که مورد اشاره قرار گرفتند، جالب است بدانید که مقدار تاثیرگذاری شرکت در صنعت تحت فعالیت خود نیز از مهم ترین نتایج تفسیر ترازنامه شرکت می باشد.
با بررسی ترازنامه یک شرکت می توان به قدرت و اثرگذاری آن پی برد، بدین صورت که با بررسی و مقایسه دارایی های شرکت نسبت به میزان بدهی های آن، میزان ریسک سرمایه گذاری در آن شرکت به وضوح مشخص می گردد. هرچه میزان ریسک در این زمینه پایین تر باشد، این موضوع را نشان می دهد که شرکت مورد تحلیل، نتایجی نزدیک تر به آنچه مورد انتظار خود بوده را کسب کرده است.
این امر بدین معناست که شرکت قدرت نفوذ بیشتری در صنعت خود داشته و عملا توانسته است تصمیمات خود را بر بازار تجاری خود تحمیل کند.

اصلی ترین معایب ترازنامه در چیست؟

در کنار مزایای قابل توجه ترازنامه شرکت‌ها، بهتر است بدانید تحلیل ترازنامه می تواند خطاهایی را نیز به همراه داشته باشد. یکی از مهم ترین مشکلات ترازنامه این است که اعداد و ارقام ثبت شده در آن تحت تاثیر تورم قرار نمی گیرند و میزان دارایی های شرکت به روز نیستند. به عبارتی دیگر اعداد و ارقام موجود در ترازنامه، به صورت دفتری ثبت می شوند.
به عنوان مثال اگر ارزش یک کالا در سال 80، به قیمت 1 میلیون تومان باشد، در سال 1400 نیز با وجود تورم، ارزش آن کالا همان 1 میلیون تومان در نظر گرفته می شود و دقیقا همین عدد در صورت های مالی از جمله ترازنامه شرکت ثبت خواهد شد. این موضوع باعث می شود که دارایی های شرکت به قیمت روز نباشند و تحلیلگران و حسابرسان، نتوانند نتیجه دقیقی را صرفا با تحلیل داده‌های ترازنامه شرکت استخراج نمایند.

منظور از رویدادهای بعد از ترازنامه چیست؟

رویدادهای بعد از تاریخ تنظیم ترازنامه به بعضی از رویدادهای مالی گفته می شود که بین زمان خاتمه دوره مالی ترازنامه و تاریخ تنظیم آن رخ می دهند؛ البته برای همه رویدادهای مالی، نیاز به تغییر در ترازنامه شرکت نیست؛ بلکه تنها برای آن دسته از رویدادهای مالی که تغییر چشمگیری در صورت های مالی شرکت به وجود می آورند، نیاز به تعدیل در ترازنامه است.
به عنوان مثال در این بازه زمانی، ممکن است سهامدار جدیدی وارد شرکت شده و مقدار قابل توجهی نقدینگی به شرکت تزریق کند، و یا در اثر حادثه ای، مقدار زیادی از اموال شرکت صدمه فیزیکی دیده و خسارات چشمگیری را به سرمایه و دارایی های شرکت وارد کند. در این موارد مندرجات ترازنامه می بایستی تعدیل شوند تا در نتیجه آن، تحلیل های دقیق تری از وضعیت اقتصادی شرکت قابل انجام باشد.

منظور از ذخیره مالیاتی در ترازنامه چیست؟

ذخیره مالیاتی در ترازنامه شرکت‌ها از جمله مفاهیمی است که کاربرد زیادی در این زمینه دارد. برخی اوقات بین اصول حسابداری شرکت با قوانینی که سازمان امور مالیاتی برای صنفی که شرکت در آن فعالیت می کند وضع کرده است، اختلافاتی پیش می آید که باعث می شود مالیات محاسبه شده تا زمان قطعی شدن، به عنوان بدهی محسوب شود.
در این شرایط، بدهی مالیاتی مذکور در ترازنامه شرکت به عنوان ذخیره مالیات ثبت خواهد شد و در صورت تغییر در مبلغ ذخیره مالیات، این هزینه به عنوان تغییر در برآورد در نظر گرفته شده و ترازنامه ثبت می شود..

تنظیم دستی ترازنامه شرکت، آیا امکان پذیر است؟

سوالی که برای بسیاری از فعالین اقتصادی و شرکت ها ایجاد می شود این است که آیا می توان ترازنامه شرکت را به صورت دستی نیز تنظیم نمود و یا خیر.
پاسخ به این سوال مثبت است؛ بهتر است بدانید فرآیند تهیه ترازنامه به صورت دستی دارای تفاوت هایی است که در این قسمت از مقاله به نحوه تهیه ترازنامه می پردازیم.
در مرحله اول می بایستی دو ستون برای دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در نظر بگیرید.
در مرحله دوم، در ستون سمت راست، لیست و اعداد و ارقام مربوط به دارایی ها را به ترتیب سهولت نقدینگی از بالا به پایین بنویسید (یادآوری می گردد که اموالی و دارایی هایی که زمان کمتری را برای تبدیل به نقدینگی نیاز دارند در سطرهای بالاتر و آن هایی که مدت زمان بیشتری برای نقد شدن لازم دارند، در سطرهای انتهایی درج می گردند) و مجموع آن ها را حساب کنید و در زیر آن ستون بنویسید.
در مرحله سوم، می بایستی در ستون سمت چپ ترازنامه خود، لیست بدهی های جاری و غیر جاری را به ترتیب مهلت پرداخت نوشته و پس از آن حقوق سهامداران را نیز اضافه نمایید. در آخرین مرحله تدوین ترازنامه، مجموع اعداد و ارقام این ستون را نیز در پایین آن ستون بنویسید. همانطور که قبلا نیز مورد اشاره قرار گرفت، اگر این دو مجموع با یکدیگر برابر باشند، حساب شرکت و ترازنامه ای که تنظیم نموده اید، درست است.

منظور از تحلیل بنیادی ترازنامه چیست؟

همانند تحلیل و تفسیرهای عددی ترازنامه شرکت‌ها، تحلیل بنیادی آن ها نیز می تواند نتایج پرکاربردی را در این زمینه به همراه داشته باشند. یکی از مهم ترین موارد استفاده از تحلیل بنیادی ترازنامه، خرید و فروش سهام شرکت مربوطه در بازار بورس اوراق بهادار است که توسط کارشناسان اقتصادی انجام می شود.
تحلیلگران بنیادی (و یا فاندامنتال)، با این تحلیل و همچنین با سنجیدن اوضاع شرکت، به پیش بینی در مورد آینده شرکت می پردازند. در این روش از تحلیل، نمودارهای قیمتی سهام شرکت مورد توجه قرار نمی گیرد، بلکه وضعیت اقتصادی آن از جنبه پارامترهای مختلف بازار، فروش، تولید و غیره سنجیده شده و همزمان با هم مورد تحلیل قرار می گیرند.

تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان

صورت سود و زیان شرکن نیز از مهم ترین صورت های مالی شرکت ها است که در تحلیل های اقتصادی و مدیریتی آن کاربرد بسزایی دارد. این صورت مالی نسبت به ترازنامه شرکت، تفاوت هایی دارد که در این قسمت از مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
بهتر است بدانید صورت سود و زیان و ترازنامه حاوی اطلاعات یکسانی هستند اما تفاوت اصلی بین صورت سود و زیان و ترازنامه در این است که ترازنامه، دارایی‌، بدهی‌ و حقوق صاحبان سرمایه را در یک نقطه زمانی نشان می دهد، در حالی که صورت سود و زیان نشان دهنده خلاصه‌ای از میزان درآمدها، هزینه ‌ها و مخارج شرکت در یک دوره زمانی معین است.
به بیانی دیگر، ترازنامه وضعیت اقتصادی شرکت را در یک زمان خاص ثبت می کند، اما عملکرد مالی شرکت در یک بازه زمانی را می توان تنها با تحلیل صورت سود و زیان آن دریافت نمود.
نتیجه گیری
ترازنامه شرکت از جمله مهم ترین صورت های مالی آن است که می تواند وضعیت عملکردی شرکت را به وضوح نشان دهد. این صورت مالی گزارش مالی است که وضعیت شرکت را در یک دوره مالی مانند دوره 3، 6، 9 ماهه و همچنین 1 ساله نشان می دهد.
ترازنامه به دو شکل گزارشی و حسابی بوده که نوع حسابی آن رایج تر است. اجزای ترازنامه، شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق‌ سهام داران، تشکیل دهنده معادله حسابداری هستند.
همچنین برای تهیه ترازنامه لازم است علاوه بر اجزای ترازنامه، اطلاعات دیگری نیز مانند عنوان (نام شرکت، نام گزارش مالی و تاریخ آخرین روز دوره مالی)، واحد اندازه گیری (که در کشور ما ریال است) و همچنین حاصل جمع حساب ها درج شوند. برابر بودن مجموع حساب ها در هر دو ستون نشان از صحیح بودن حساب ها و ثبت دفتری شرکت خواهد بود.
در این مقاله سعی بر این شد که به بررسی تمام نکات مهم مرتبط با ترازنامه شرکت‌ها بپردازیم. شما علاقمندان می توانید با مطالعه سایر مقالاتی که برای شما فراهم دیده ایم، با موضوعات مهم دیگری همچون نرخ استهلاک، قانون مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران، مالیات بر عایدی، سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، سامانه پرداخت قبوض مالیاتی نیز آشنایی پیدا کنید.