انواع مرخصی در قانون کار، محاسبه مرخصی و قوانین مرتبط با آن ها از جمله موضوعاتی است که کارمندان و کارگران با آن روبرو هستند و می‌بایستی اطلاعات مناسبی در این زمینه داشته باشند.

در این مقاله سعی بر آن خواهیم داشت تا انواع مرخصی‌هایی که قانون کار برای کارمندان و کارگران در نظر گرفته است را به همراه تمامی جزئیات و نکات مربوط به آن را مورد بررسی قرار دهیم؛ پس اگر قصد دارید از روش‌های محاسبه مرخصی اطلاعات خوبی را کسب نمایید، این مقاله را از دست ندهید!

مرخصی چیست؟ انواع مرخصی در قانون کار

مطابق با تعریف ارائه شده در قانون وزارت کار، کارمندان و کارگران به صورت قانونی این حق را دارند که کار خود را برای مدت زمان مشخصی ترک نمایند. همه کارفرمایان موظف اند که این مرخصی ها را در شرایط در نظر گرفته شده در قانون کار، به کارگران و کارمندان تحت پوشش خود ارائه نمایند.

قانون کار مرخصی‌های متنوعی را با قوانین متفاوت برای کارمندان و کارگران در نظر گرفته است. از مهم ترین انواع مرخصی می توان به مرخصی استحقاقی، استعلاجی، زایمان، فوت اقوام درجه یک کارمند و یا کارگر شامل پدر، مادر، همسر، فرزند، خواهر و همچنین برادر و در نهایت مرخصی ازدواج اشاره نمود.

مرخصی استحقاقی چیست؟ روش محاسبه مرخصی استحقاقی چگونه است؟

مرخصی استحقاقی را می توان مرسوم ترین نوع مرخصی برای کارمندان و کارگران دانست. مطابق با قانون کار، هر ساله کارمندان و کارگران تعداد روزهای مشخصی از هر ماه را می توانند در قالب مرخصی استحقاقی خود استفاده نمایند.

مطابق با این قانون، تمامی کارمندان و کارگران می توانند به ازای هر ماه از سال، 5/2 روز را مرخصی استحقاقی در نظر گیرند. این عدد با توجه به تعداد ساعت کار در ماه که 192 ساعت است، در مجموع 26 روز در سال می شود.

ذکر این نکته مهم است که استراتژی شرکت ها و موسسات در قبال مرخصی استحقاقی متفاوت می باشد. به عنوان مثال، برخی از کارفرمایان تمایلی به جمع شدن روزهای مرخصی استحقاقی در سال ندارند، این موضوع بدین معنی است که کارمندان قادر نیستند که مثلا به مدت 4 ماه از مرخصی استحقاقی خود استفاده نکرده و بعد از این مدت، درخواست مرخصی استحقاقی به مدت 10 روز به صورت یکجا نمایند.

در مقابل با موضوع فوق، برخی از شرکت ها نیز مشکلی با جمع شدن مرخصی های استحقاقی نداشته و کارمندان و کارگران تحت پوشش آن ها می توانند از این امکان استفاده نمایند.

نکته مهمی که می بایستی بدان آگاه باشید این است که مطابق با قانون کار، کارفرمایان می بایستی به ازای هر روز مرخصی استحقاقی، 8 ساعت کاری را برای کارمند و یا کارگر لحاظ نمایند و به ازای آن حقوق معادل یک روز کاری آن ها را پرداخت نمایند.

جزئیات مرخصی استحقاقی

مرخصی استحقاقی در کنار تعریف ساده آن، دارای نکات و جزئیات مهمی است که آگاهی از آن ها برای کارفرمایان، کارمندان و کارگران از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در این قسمت به این موارد اشاره خواهیم کرد.

• مطابق با ماده 62 از قانون وزارت کار، روزهای جمعه هر هفته، به عنوان روزهای تعطیل کارگران و کارمندان محسوب شده و کارفرمایان نمی توانند این روزها را تحت عنوان مرخصی استحقاقی کارکنان خود در نظر گیرند.
• تمامی تعطیلات رسمی کشور نیز همانند روزهای جمعه در هر هفته، به عنوان روزهای تعطیل کارمندان و کارگران در نظر گرفته می شود و قابل محاسبه به عنوان مرخصی استحقاقی نمی باشند.
• علاوه بر روزهای جمعه و تعطیلات رسمی، مطابق با ماده 63 قانون کار، کارگران در روز کارگر که یازدهم اردیبهشت هر سال می باشد، نیز تعطیل می باشند و می بایستی حقوق معادل یک روز کاری را دریافت نمایند.

در این زمینه دو رویه اجرایی وجود دارد؛ اولین روش آن است که کارفرمایان این روز را تعطیل محسوب کرده و حقوق معادل آن را پرداخت می کنند.

دومین رویه کارفرمایان نیز بدین صورت است که کارگران می توانند در این روز بنا به تصمیم شخصی خود کار کنند، اما تمامی ساعات کاری آن ها در این روز به عنوان اضافه کاری در نظر گرفته می شود و حقوق آن مازاد بر حقوق پایه این روز پرداخت خواهد شد.

• موضوع مهم دیگر در مورد مرخصی استحقاقی این است که کارگران و کارمندان قادر هستند تا تنها 9 روز از کل مرخصی های استحقاقی خود را به سال های بعد منتقل نمایند.

در صورتی که کارگران و کارمندان، از مجموع 26 روز مرخصی استحقاقی سالیانه خود استفاده نکنند، حداکثر 9 روز از آن به مرخصی های استحقاقی قابل استفاده در سال بعد منتقل می گردند ولی اگر مقدار مرخصی های جمع شده بیشتر از 9 روز باشد، مازاد بر آن ها از بین خواهد رفت؛ لذا کارمندان و کارگران می بایستی توجه داشته باشند که مقدار مرخصی استحقاقی خود را در طول سال مدیریت نمایند.

• مطابق با ماده 64 از قانون وزارت کار، مجموع تعداد روزهای مجاز مرخصی استحقاقی در شرایطی که کارگر و یا کارمند، برای کمتر از مدت زمان یک سال تحت پوشش کارفرما باشد، به نسبت تعداد روزهای تحت پوشش در نظر گرفته می شود.

به عنوان مثال، اگر کارمند و یا کارگری مدت 6 ماه از یک سال را برای کارفرما کار کند، نصف کل تعداد روزهای مرخصی استحقاقی معادل با 13 روز را باید به عنوان مرخصی استحقاقی خود در نظر گیرد.

• امکان جابجایی مرخصی استحقاقی نیز از دیگر موارد مهم می باشد. مطابق با ماده 69 از قانون وزارت کار، در صورتی که شورای اسلامی کار این امر را تایید کرده باشند، کارگران می توانند مرخصی استحقاقی خود را در 3 ماه پایانی هر سال بین همدیگر جابجا نمایند.
• ممکن است شرایط ایجاد شود که بین کارمندان یا کارگران و کارفرمایان در زمینه محاسبه تعداد روزهای مرخصی استحقاقی، اتلاف نظر به وجود آید که در این صورت نظر شورای کار و سازمان تامین اجتماعی به عنوان ملاک نهایی می بایستی در نظر گرفته شود.
• نکته مهم دیگر آن است که اگر کارگر و یا کارمندی نیاز به مرخصی هایی بیشتر از مدت زمان مجاز برای مرخصی استحقاقی خود نیاز داشته باشند، چه شرایطی ایجاد خواهد شد؟!

در این شرایط، کارفرما می تواند مرخصی بدون حقوق برای کارمند خود در نظر گیرد؛ اما ذکر این موضوع مهم است که شرایط مرخصی بدون حقوق اعم از تعداد روزهای مجاز و شرایط اخذ آن متناسب با توافق فی مابین کارفرما و کارکنان خود مشخص می گردد.

• مرخصی استحقاقی در روز پنج شنبه هر هفته متناسب با عرف در نظر گرفته شده توسط کارفرما تعیین می شود. در این زمینه، برخی از کارفرمایان، روزهای پنج شنبه را به عنوان روزهای تعطیل در نظر می گیرند و افرادی که در این روزها کار می کنند، به ازای فعالیت خود حقوق مازاد بر حقوق پایه خود دریافت می نمایند.

اما در این بین، کارفرمایانی نیز وجود دارند که روزهای پنج شنبه را به صورت نیمه وقت و یا تمام وقت جزو روزهای کاری اجباری کارمندان و یا کارگران خود در نظر می گیرند که این موضوع می بایستی هنگام عقد قرارداد همکاری توسط کارمندان و یا کارگران مورد توجه قرار گیرد.

مرخصی استحقاقی مشاغل سخت و طاقت فرسا

موضوع مهم دیگری که در زمینه مرخصی استحقاقی می بایستی مورد توجه قرار گیرد، مقدار زمان مجاز این مرخصی برای مشاغلی است که مطابق با قانون وزارت کار، در گروه مشاغل سخت و طاقت فرسا دسته بندی می شوند.

مرخصی استحقاقی مشاغل سخت و طاقت فرسا برای یک سال از 26 روز به 35 روز افزایش می یابد که می توان آن را به طور تقریبی 3 روز در ماه در نظر گرفت.

نکته قابل توجه این است که تمامی قوانین مرخصی استحقاقی 26 روزه در مورد این مشاغل قابل اجرا می باشد و از این نظر هیچ تفاوتی در این زمینه وجود ندارد.

مرخصی استعلاجی چیست؟ قوانین مرخصی استعلاجی

مرخصی استعلاجی از جمله مرخصی هایی است که جزئیات متعددی را در خود جای داده است. از آنجایی که مطابق با ماده های 59 و 74 قانون وزارت کار، افرادی که واجد شرایط اخذ مرخصی استعلاجی هستند، می توانند در طول دوره مرخصی خود، حقوق و غرامت دریافت نماید و همچنین محدودیت زمانی مشخصی برای این نوع مرخصی در نظر گرفته نشده است، همواره چالش های متعددی را برای کارفرمایان و همچنین کارگران و کارمندان به دنبال داشته است.

برای مرخصی استعلاجی حداکثر زمانی مشخص نشده است. این نوع مرخصی متناسب با تشخیص پزشک معالج و پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی می تواند در یکی از حالات مرخصی استعلاجی کوتاه مدت و بلند مدت تعیین شوند؛ همچنین در برخی موارد متناسب با تشخیص پزشک . شورای مربوطه، می تواند دستور به اعلام بازنشستگی کارمند و یا کارگر شود.

مطابق با قانون وزارت کار، اگر در هر نوبت از مرخصی استعلاجی، مدت زمان آن کمتر از 7 روز باشد و در کنار آن، حداکثر 15 روز را برای این مرخصی درخواست نمایند، نظر پزشک معالج کارمند و یا کارگر کفایت می کند.

در صورتی که مقادیر فوق به مدت زمان 15 روز تا حداکثر 2 ماه افزایش یابند، نظر پزشک معالج لازم است، اما به تنهایی کافی نمی باشد. در این حالت، تایید پزشک معالج سازمان تامین اجتماعی نیز مورد نیاز می باشد.

جالب است بدانید در صورتی که کارمند و یا کارگر نیاز به مرخصی استعلاجی به مدت زمان بیشتر از دو ماه را داشته باشد، علاوه بر تایید پزشک معالج و پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی، به تاییدیه شورای پزشکی نیز نیاز خواهد بود.

مطابق با قانون وزارت کار، سقف زمانی در نظر گرفته شده برای مرخصی استعلاجی، 4 ماه می باشد؛ اما ذکر این نکته مهم است که نظر پزشک معالج و معتمد و همچنین شورای پزشکی، می تواند این سقف زمانی را نقض نماید و مدت بیشتری به عنوان مرخصی استعلاجی در نظر گرفته شود.

درنهایت بهتر است بدانید که ممکن است شرایطی ایجاد شود که کارمند و یا کارگر به دلیل شرایط جسمانی و یا روحی خود قادر به ادامه فعالیت نباشد. در این شرایط، در صورت تایید مراجع معتمد مذکور، فرد آسیب دیده بازنشسته خواهد شد و می تواند از مزایای آن برخوردار شود.

نکات و جزئیات قانون بازنشستگی استعلاجی

همانند مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی نیز دارای نکات خاص به خود است که در این قسمت به مهم ترین آن ها اشاره خواهیم کرد.

• تعداد ساعات و روزهایی که به عنوان مرخصی استعلاجی در نظر گرفته می شوند، در محاسبه زمان بازنشستگی موثر می باشند و جزو سوابق بیمه آن ها در نظر گرفته می شود.
• مرخصی استعلاجی، به هر مدت زمانی که باشد، باعث لغو قرارداد کار مابین کارفرما و کارگر و یا کارمند نخواهد شد و فرد آسیب دیده می تواند پس از گذر مرخصی استعلاجی، مجدد شروع به فعالیت نماید.

مرخصی ساعتی چیست؟ قوانین مرخصی ساعتی

گاهی شرایطی پیش می آید که کارمند و یا کارگر نیاز به ترک کار خود به مدت یک یا چند ساعت در یک روز کاری دارد. در قانون کار، مرخصی ساعتی از مرخصی های زیرمجموعه مرخصی استحقاقی محسوب می شود.

متناسب با عرف اجرایی و استراتژی کارفرمایان، حداکثر مرخصی ساعتی در یک ماه می تواند متفاوت باشد. این مقدار می تواند از دو تا شش ساعت در هر روز کاری در نظر گرفته شود.

از آنجایی که مرخصی ساعتی جزو مرخصی های استحقاقی محاسبه می شود، اگر تعداد ساعات مرخصی ساعتی به 8 ساعت برسد، یک روز از مرخصی استحقاقی کارگر و یا کارمند کسر می شود.

بهتر است بدانید برخی از کارفرمایان، قابلیت جالبی را به کارکنان خود ارائه می دهند. این قابلیت به این صورت است که اگر فردی در یک روز حداکثر تا 5 ساعت کار کرده باشد، می تواند آن روز را به عنوان مرخصی استحقاقی درخواست نماید؛ در این صورت یک روز از مرخصی های استحقاقی کسر شده و ساعات کاری او در آن روز به ساعات اضافه کاری آن کارمند و یا کارگر اضافه می گردد.

قابلیت فوق به خصوص در مواردی کاربرد دارد که تعداد مرخصی استحقاقی کارکنان در ماه های پایانی سال، از حد مجاز قابل انتقال به سال بعد (9 روز) بیشتر باشد.

موضوع بسیار مهمی که می بایستی مورد توجه کارمندان و کارگران قرار گیرد، این است که ممکن است شرایطی ایجاد شود که مرخصی ساعتی باعث تداخل در سابقه بیمه آن ها گردد. دقت نمایید که در برخی از شرکت ها، روزهای پنج شنبه به صورت توافقی تعطیل اعلام می شود و مطابق با توافق فی مابین خود و کارکنان، تعداد ساعات مربوط به این روزها می بایستی در قالب اضافه کاری در سایر روزهای هفته پر شوند.

در مقابل این امتیاز، کارکنان می توانند روزهای پنج شنبه را به عنوان مرخصی های ساعتی خود در نظر گیرند؛ اما نکته بسیار مهم در این زمینه این است که اگر تعداد مرخصی های ساعتی و استحقاقی کارکنان از حداکثر در نظر گرفته شده در قانون وزارت کار بیشتر شود، مازاد آن به عنوان مرخصی های بدون حقوق در نظر گرفته می شود که کارفرمایان می توانند از پرداخت حقوق و حق بیمه سازمان تامین اجتماعی برای آن ها امتناع ورزند.

مرخصی فوت اقوام درجه یک

قانون وزارت کار برای زمانی که اقوام درجه یک کارمند و یا کارگر شامل پدر، مادر، همسر و فرزندان فوت نمایند، مرخصی جداگانه ای تحت عنوان مرخصی فوت اقوام درجه یک در نظر گرفته است.

مطابق با ماده 73 از قانون کار، کارکنانی که اقوام درجه یک آن ها فوت کنند، می توانند 3 روز مرخصی با حقوق از کارفرمای خود دریافت نمایند. نکته قابل توجه در مورد این مرخصی این است که این مرخصی قابل انتقال نمی باشد؛ به بیانی دیگر کارمند و یا کارگر نمی تواند 3 روز مرخصی فوت اقوام درجه اول را استفاده نکند و آن را در زمانی دیگر درخواست نماید، این مرخصی صرفا در زمان فوت اقوام قابل استفاده خواهد بود و در صورت عدم استفاده، از بین خواهد رفت.

موضوع مهم دیگر این است که مرخصی فوت اقوام درجه یک در زمره مرخصی استحقاقی و دیگر انواع آن محسوب نمی شود و کارفرمایان مجاز به کسر مرخصی استحقاقی به ازای دریافت این نوع مرخصی نمی باشند.

مرخصی ازدواج دائم

کارمندان و کارگران می توانند برای ازدواج دائمی خود نیز مرخصی دریافت نمایند. مرخصی ازدواج به مدت 3 روز در قانون کار تعریف شده است.

همانند با مرخصی فوت اقوام درجه یک، مرخصی ازدواج نیز قابل انتقال نمی باشد؛ به بیانی دیگر نمی توان آن را ذخیره کرده و در زمان دیگری مورد استفاده قرار دهد. همچنین، مرخصی ازدواج نیز قابل محاسبه در قالب مرخصی های استحقاقی نبوده و به صورت جداگانه می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

نکته مهم دیگر در این زمینه این است که هر دو نوع مرخصی های فوت اقوام درجه یک و مرخصی ازدواج دائم، از نوع مرخصی با حقوق محسوب می شوند و می بایستی معادل با روزهای کاری معمول، به کارمندان و کارگران پرداختی صورت گیرد.

مرخصی زایمان؛ مدت زمان مرخصی زایمان چقدر است؟

از دیگر مرخصی های مهمی که در قانون وزارت کار پیش بینی شده است، مرخصی زایمان می باشد. جالب است بدانید که تولد فرزندان منجر به مرخصی مادر و همچنین پدر فرزند متولد شده خواهد شد.

در خرداد ماه سال 1392، مرخصی زایمان نیز به عنوان یکی از مرخصی های اجباری برای کارمندان و کارگران در قانون کار در نظر گرفته شد. مطابق با این قانون، زمان مرخصی زایمان به مدت 9 ماه تمام برای مادران می باشد. علاوه بر این موضوع، پدر فرزندان متولد شده نیز می توانند هنگام تولد، از 10 روز مرخصی تشویقی بهره مند شوند. قابل توجه است که هر دوی این مرخصی ها از نوع مرخصی های با حقوق محسوب می شوند و معادل با روزهای کاری معمول، می بایستی پرداختی صورت گیرد.

مرخصی زایمان بخش خصوصی

موضوع مهمی که می بایستی مورد توجه کارمندان و کارگرانی که در بخش خصوصی شاغل هستند قرار گیرد این است که مرخصی زایمان برای این دسته از افراد با شرایط مذکور در بخش قبلی متفاوت می باشد.

مطابق با ماده 75 از قانون کار، در این شرایط مرخصی زایمان معادل 6 ماه در نظر گرفته می شود و در این مدت، پرداخت حقوق مادر فرزندان به عهده سازمان تامین اجتماعی می باشد. پس از پایان مرخصی زایمان مادر و با تایید سازمان تامین اجتماعی، مادر به کار خود مطابق با شرایط قبل از مرخصی خود باز گشته و مدت زمانی که در مرخصی زایمان بوده است نیز به عنوان سوابق بیمه تامین اجتماعی او محاسبه خواهد شد.

علاوه بر تفاوت فوق، بهتر است بدانید در این شرایط، پدر فرزندان متولد شده نیز تنها در شرایطی می توانند از مرخصی تولد فرزند استفاده نمایند که کارفرمای آن ها، این نوع مرخصی را به رسمیت شناخته و آن را تایید نماید.

زمان مرخصی زایمان؟

همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، مدت زمان مرخصی زایمان برای افراد فوق 6 ماه در نظر گرفته شده است. مطابق با ماده 75 قانون کار، مرخصی زایمان 6 ماه در نظر گرفته شده است. نکته مهم این است که 3 ماه از مدت زمان مرخصی زایمان می بایستی پس از تولد فرزند در نظر گرفته شود و باقیمانده آن قبل از تولد فرزند مورد استفاده قرار گیرد.

مطابق با ماده 75 از قانون وزارت کار، اگر مدت زمان مرخصی زایمان بیش از 6 ماه باشد، حداکثر 6 ماه از آن را می توان قبل از تولد فرزند مورد استفاده قرار داد.

مرخصی پاس شیر مادر

مطابق با ماده 6 قانون کار که قانون حمایت از مادران شیرده و یا قانون ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر عنوان دارد، مادرانی که به تازگی فرزند خود را متولد کرده اند، می توانند پس از پایان مرخصی زایمان خود، از مرخصی پاس شیر مادر نیز بهره مند شوند.

مرخصی پاس شیر مادر به این صورت است که کارمندان و یا کارگران دارای فرزند تازه متولد شده، اجازه دارند به مدت دو سال، هر روز یک ساعت را به عنوان مرخصی ساعتی پاس شیر مادر دریافت نمایند؛ همچنین اگر تعداد فرزندان شیرخواره دو و یا بیشتر باشند، این مرخصی به مدت دو ساعت در روز در نظر گرفته می شود.

مرخصی حج واجب، مرخصی حج عمره

ماده 67 قانون وزارت کار، برای افرادی که قصد عزیمت به حج تمتع و یا عمره دارند، مرخصی حج در نظر گرفته است. مدت زمان مرخصی حج 30 روز می باشد.

نکته مهم در مورد مرخصی حج این است که در شرایطی کارمندان و کارگران می توانند از این نوع مرخصی استفاده نمایند که 30 روز از مدت زمان مرخصی استحقاقی خود را جمع کرده باشند که در این حالت، مرخصی حج آن ها معادل مرخصی استحقاقی در نظر گرفته شده و می بایستی در مدت حج خود، معادل روزهای کاری عادی، حقوق دریافت نمایند.

اگر کارکنانی که قصد حج دارند، مدت زمان مرخصی کمتر از 30 روز جمع کرده باشند، مازاد آن را می بایستی به عنوان مرخصی بدون حقوق مورد استفاده قرار دهند.

مرخصی سربازی

مرخصی سربازی نیز از دیگر موضوعات مورد توجه سربازان است. به طور کلی مرخصی از پیش تعریف شده ای در قانون برای سربازان در نظر گرفته نشده است و اینکه چه نوع و مدت زمانی به عنوان مرخصی برای هر سرباز قابل ارائه است، توسط ارگان خدمتی و فرمانده وی مشخص می گردد.

مطابق با عرفی که تابحال انجام گرفته است، برای سربازان، به مدت زمان 2 تا 6 روز مرخصی ارائه می شود تا در اول دوره آموزشی خود، لباس و لوازم مورد نیاز را تهیه نمایند.

علاوه بر موضوع فوق، در اغلب موارد، به مدت 3 تا 7 روز مرخصی در بازه زمانی پایان دوره آموزشی برای سربازان در نظر گرفته می شود.

مرخصی بدون حقوق چیست؟ قانون مرخصی بدون حقوق

علاوه بر انواع مرخصی با حقوقی که در قسمت اول این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند، قانون وزارت کار مرخصی بدون حقوق نیز برای کارمندان و کارگران در نظر گرفته است.

مطابق با ماده 16 قانون کار، کارمندان و کارگران اجازه دارند تا علاوه بر مرخصی های با حقوق خود که مشمول آن ها می شوند، حداکثر تا دو سال از مرخصی بدون حقوق نیز بهره مند شوند. تفاوت مهم بین مرخصی های با حقوق و بدون حقوق این است که اخذ مرخصی بدون حقوق حتما می بایستی توسط کارفرما مورد تایید قرار گیرد. این موضوع از آنجایی مهم است که مطابق با نظر وزارت کار، قرارداد کاری کارکنانی که از مرخصی بدون حقوق استفاده می کنند، می بایستی به حالت تعلیق در آمده و پس از پایان مرخصی، کارگر و یا کارمند مذکور با همان شرایط قبلی به کار خویش بر خواهد گشت.

انواع مرخصی بدون حقوق

مرخصی‌های بدون حقوق را می توان در انواع متفاوتی دسته بندی نمود که مهم ترین آن ها عبارت اند از مرخصی بدون حقوق به دلایل تحصیل، امور شخصی، سفرهای طولانی مدت، دوره آموزشی کار و همچنین، گرفتاری های خانوادگی.

نکته مهمی که می بایستی مورد توجه قرار گیرد این است که اگر هریک از کارمندان و یا کارگران مرخصی بدون حقوق به دلیل تحصیل درخواست نمایند، مدت زمان مجاز برای آن به حداکثر 4 سال افزایش خواهد یافت.

از دیگر شرایطی که می توان مرخصی بدون حقوق را برای کارکنان در نظر گرفت، مرخصی بدون حقوق برای افرادی است که تمام مدت زمان مرخصی استحقاقی با حقوق خود را مورد استفاده قرار داده اند. در این شرایط، کارفرمایان می توانند به ازای هر سال، حداکثر به مدت یک ماه را به عنوان مرخصی بدون حقوق برای کارمندان و کارگران خود در نظر گیرند.

با مرخصی استفاده نشده چه کار کنیم؟ قانون مرخصی استفاده نشده

همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، در شرکت ها و موسسات خصوصی، کارمندان و کارگران می توانند حداکثر 9 روز از مرخصی های استحقاقی خود را ذخیره کرده و به سال بعد منتقل نمایند. همچنین این مدت زمان در شرکت های دولتی به 15 روز افزایش می یابد.

اما ممکن است شرایطی ایجاد شود که تعداد مرخصی های جمع شده بیش از این مقدار باشد؛ سوالی گه در اینجا پیش می آید این است که با مرخصی های استفاده نشده چه کار باید کرد و قوانین مربوط به آن به چه صورت است؟!

در زمینه استفاده از مرخصی های استفاده نشده چند رویه کاری توسط کارفرمایان مورد استفاده قرار می گیرد. اولین رویه مرسوم این است که مرخصی های با حقوق استفاده نشده، در پایان هر سال بدون استفاده باقی مانده و عملا می سوزد.

رویه دوم بدین صورت می باشد که در پایان هر سال، مرخصی های جمع شده که مازاد بر 9 روز قابل انتقال می باشند، به صورت اضافه کاری محسوب شده و همراه با عیدی سالانه و پاداش آخر سال به کارمندان و یا کارگران پرداخت می گردند.

رویه دوم از جمله راهکارهای تشویقی و امتیازاتی است که کارفرمایان می توانند برای کارکنان تحت پوشش خود در نظر گیرند تا بازدهی کارمندان و کارگران خود را بهبود دهند.

حقوق مرخصی کارمندان و کارگرانی که فوت می کنند چگونه است؟

ممکن است شرایطی ایجاد شود که کارمندان و کارگرانی که چند روز از مرخصی های خود را ذخیره کرده اند، قبل از بازنشستگی و تعیین تکلیف مرخصی های ذخیره کرده خود، فوت کنند.

در این حالت، در ابتدا وارثین کارمند و یا کارگر فوت شده می بایستی مراحل قانونی انحصار ورثه را طی نمایند. پس از اینکه قدرالسهم هر یک از وراث از اموال فرد متوفی مشخص شد، تمامی مدت زمان مرخصی ذخیره شده توسط فرد فوت شده، در قالب حقوق دریافتی محاسبه شده و می بایستی توسط کارفرما پرداخت شود.

کلام آخر
تعریف مرخصی، انواع آن و قوانین هر یک از آن ها از موضوعات مهمی است که آشنایی با آن ها می تواند تاثیر قابل توجهی در روند همکاری میان کارمندان، کارگران و کارفرمایان داشته باشد.

در این مقاله سعی بر آن شد تا پس از تعریف مفهوم مرخصی، انواع آن و قوانین مربوط به هریک از آن ها را به دقت و به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.

شما کارمندان و کارگران محترم می توانید با مطالعه سایر مقالات دیگری که برای شما فراهم کرده ایم، با موضوعات مهم دیگری از جمله مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران، حد نصاب مالیاتی حقوق کارکنان در سال 1402، سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، سامانه پرداخت قبوض مالیاتی نیز آشنایی پیدا نمایید.