تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم از جمله بهترین و مورد توجه ترین تسهیلاتی است که سازمان امور مالیاتی کشور برای قشر خاصی از مودیان مالیاتی در نظر گرفته است. در این قانون سعی شده است تا از فعالیت های اقتصادی و کسب و کارهایی که مقیاس فعالیت آن ها کوچک و محدود می باشد، به منظور توسعه و رشد هرچه سریع تر، حمایت هایی در نظر گرفته شود.

در این مقاله سعی بر آن خواهیم داشت تا تمامی نکات و جزئیات تبصره ماده 100 مالیات مشاغل را مورد بررسی قرار دهیم، پس اگر علاقمندید تا با این تبصره و امتیازاتی که برای مودیان مالیاتی در نظر گرفته شده است، آشنایی پیدا کنید، این مقاله را از دست ندهید.

جزئیات تبصره ماده 100 مالیات‌های مستقیم

سازمان امور مالیاتی هر ساله نسبت به بروزرسانی قوانین، معافیت ها و تسهیلات مالیاتی اقدام می کند. یکی از این موارد، اعلام حداقل درآمد مشاغل برای کسب و کارهای اقتصادی کوچک می باشد.

مطابق با تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم، مودیان مالیاتی که دارای کسب و کار کوچک بوده و مقدار درآمد آنها در هر سال و یا فصل مالیاتی از مقدار اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی، کمتر باشد، دیگر نیازی به ارسال اظهارنامه مالیاتی ندارند؛ علاوه بر این موضوع، بدهی مالیاتی آن ها به صورت مقطوع محاسبه و ابلاغ می گردد.

درآمد محاسبه شده در سال و یا فصل مالیاتی می تواند حاصل از فروش محصول به صورت عمده و یا جزئی و یا ارائه خدمات باشد که همگی در درآمد سالیانه مودی تاثیرگذار خواهد بود.

تبصره ماده 100 مالیات مشاغل سال 1402

نکته ای که مودیان مالیاتی می بایستی نسبت به آن توجه داشته باشند این است که جزئیات دستورالعمل و آیین نامه اجرایی تبصره ماده 100 مالیات مشاغل در سال 1402، نسبت به سال قبلی، تغییراتی را به همراه داشته است و می بایستی مطابق با جزئیات جدید آن اقدام نمایند.

حد نصاب مالیات مشاغل، تبصره ماده 100

همانطور که بیان شد، جزئیات آیین نامه اجرایی این قانون هر ساله بروزرسانی می شود. مطابق با تبصره 6 از قانون بودجه سال 1402 (بند “ل”)، دستورالعمل تعریف شده برای حد نصاب درآمدی مالیات مشاغل سال 1402، مطابق با دستورالعمل مصوب به شماره 3/1402/200 که در اردیبهشت ماه سال 1402، به تصویب رسیده است، محاسبه می‌گردد.

طبق این دستورالعمل، هر یک از مودیان مالیاتی که درآمد سالانه آن ها کمتر از 100 برابر حد نصاب مالیاتی حقوق کارمندان و کارگران در سال 1402 باشد، مشمول تسهیلات و امتیازات تبصره ماده 100 مالیات مشاغل خواهند شد.

مطابق با قانون مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران، اگر کارمند و یا کارگری در مجموع کمتر از 67 میلیون و 200 هزار تومان در سال 1402، دریافتی داشته باشد، مالیات بر حقوق برای آن کارمند یا کارگر منظور نخواهد شد.

نکته مهمی که می بایستی مورد توجه مودیان مالیاتی قرار گیرد این است که عدد پرداختی در فیش حقوقی ممکن است با دریافتی محاسبه شده متفاوت باشد، چراکه مطابق با قانون مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران، بعضی از موارد مشمول درآمدی، شامل محاسبات مربوط به این قانون نشده و می بایستی از عدد نهایی دریافتی کسر گردد.

طبق آنچه بیان گردید، اگر کسب و کاری در سال مالیاتی خود، کمتر از 100 برابر عدد فوق، معادل 6 میلیارد و 720 میلیون تومان درآمد داشته باشد، می تواند از امتیازات و تسهیلات تبصره ماده 100 مالیات مشاغل بهره مند شود.

چه افرادی در سال 1402 می توانند از تبصره ماده 100 قانون مالیات استفاده نمایند؟

مطابق با قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی مودیانی که مجموع درآمدی آن ها از عددی که مورد اشاره قرار گرفت، پایین تر است، مشمول این قانون شده و در این زمینه برای سال 1402، استثنایی در نظر گرفته نشده است.

چه کسانی مشمول تبصره ماده 100 نمی شوند؟

در قانون مالیات بر مشاغل، دسته های متفاوتی از مودیان مالیاتی تعریف شده اند که نمی توانند از تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیاتی بهره مند شوند. در این قسمت از مقاله، به بررسی این گروه از مودیان مالیاتی می پردازیم.

همانطور که اشاره گردید، تمامی مودیانی که مجموع درآمد آن ها در سال 1401 اعم از درآمدهای خدماتی و یا درآمدهای حاصل از فروش کالا از 6 میلیارد و 720 میلیون تومان بیشتر باشد، قادر به استفاده از معافیت ها و تسهیلات این قانون نخواهند بود.

گروه دوم مودیان مالیاتی هستند که فرم مربوط به تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، در درگاه ملی خدمات مالیاتی آن ها درج و بارگذاری نشده است. عدم دسترسی به این فرم بدین معناست که فعالیت اقتصادی مودی، مشمول استفاده از شرایط تسهیلاتی قانون مالیات مشاغل از نظر سازمان امور مالیاتی کشور نمی باشد.

گاها پیش می آید که کسب و کاری دارای دو یا بیش از دو موسس و یا شریک تجاری می باشد و درآمد حاصل از آن متناسب با توافقات بین طرفین، تقسیم می گردد. در این شرایط، در دو حالت استفاده از تبصره ماده 100 مالیات بر مشاغل مقدور نخواهد بود؛ اول این اینکه اگر درآمد هر یک از شرکاء و یا سهامداران بیش از 6 میلیارد و 720 میلیون تومان باشد و در حالت دوم، اگر مجموع درآمد شرکاء قبل از تقسیم فی مابین، بیش از 15 میلیارد تومان محاسبه شده باشد نیز امکان استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم نمی باشد.

گروه بعدی مربوط به مودیان مالیاتی می باشد که از اجرای کامل قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی امتناع می ورزند. این شرایط می تواند برای دو دسته از مودیان شکل گیرد؛ اولین دسته افرادی هستند که مطابق با قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، می بایستی نسبت به افتتاح پرونده مالیاتی، نصب سخت افزارهای مورد نیاز و فعال سازی آن ها و همچنین ارسال اظهارنامه های مرتبط با فعالیت اقتصادی خود، اقدام نمایند اما نسبت به اجرای آن ها امتناع ورزیده اند.

گروه دوم توسط سامانه سوت زنی سازمان امور مالیاتی کشور مشخص می گردند. اگر هریک از مودیانی که مشمول قانون پایانه های فروشگاهی هستند، طبق اطلاعاتی که در سامانه سوت زنی مالیاتی ارسال می گردند، از پایانه فروشگاهی خود مطابق با قانون آن استفاده نکنند، از تسهیلات این تبصره محروم خواهند شد.

در اغلب موارد، معافیت های مالیاتی قابل تجمیع نیستند، بدین معنا که مودیان مالیاتی نمی توانند همزمان از دو یا چند تسهیلات و یا معافیت هایی که سازمان امور مالیاتی تعریف کرده است، استفاده نمایند.

در مورد تبصره 100 قانون مالیات مشاغل، مودیان مالیاتی که به هر نحوی از معافیت ها و تسهیلات در نظر گرفته شده در ماده های 137، 168 و همچنین، 172 قانون مالیات های مستقیم بهره مند شده اند، و یا درخواست استفاده از آن ها را داده اند، نمی توانند از امتیازات و معافیت های مالیات بر مشاغل سال 1402 استفاده نمایند.

تمامی افرادی که در این قسمت از مقاله مورد اشاره قرار گرفتند، می بایستیاظهارنامه مرتبط با زمینه کاری خود را در قالب اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. علاوه بر این موضوع، مطابق با قانون مالیات های مستقیم، تمامی مدارک و اسناد مالی مرتبط با سال مالی که اظهارنامه آن ارائه شده است، باید نزد مودیان مالیاتی نگهداری شوند، چراکه ممکن است سازمان و کارشناسان مالیاتی، نسبت به درخواست مجدد آن ها اقدام نمایند.

نکته مهمی که مودیان مالیاتی باید مورد توجه قرار دهند این است که در صورتی که مدارک فوق الذکر به هر دلیلی به سازمان امور مالیاتی ارائه نشوند، نسبت به کل ارزش معاملات صورت گرفته در مدارک درخواستی، جریمه مالیاتی برای مودی منظور خواهد شد.

تسهیلات، معافیت ها و امتیازات تبصره ماده 100 مالیات مشاغل

مودیان مالیاتی که مطابق با موارد مورد اشاره در قسمت های قبلی این مقاله، مشمول تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم می گردند، می توانند از امتیازات مختلفی بهره مند شوند که در این قسمت از مقاله، مهم ترین آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اولین و مهم ترین امتیاز این تبصره از قانون مالیات مشاغل، معافیت از تکمیل و ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و مدارک و مستندات مربوط به آن می باشد. بنابراین بر خلاف سایر مودیان مالیاتی، در صورتی که این گروه از افراد، اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال نکنند، جریمه مالیاتی برای آن ها منظور نخواهد شد.

دومین مزیت این قانون این است که مودیان مالیاتی مشمول آن، دیگر نیازی به حفظ و نگهداری اسناد و مدارک مالیاتی مرتبط با سال و یا فصل مالیاتی که مشمول این قانون شده اند، نخواهند بود.

نحوه محاسبه مالیات بر عملکرد از دیگر امتیازات قابل توجه تبصره ماده 100 قانون مالیات بر مشاغل می باشد. مطابق با این قانون، بدهی مالیاتی منظور شده برای مشمولین، فارغ از عملکرد مالی آن ها در سال مالی 1401، به صورت مقطوع محاسبه خواهد شد.

نحوه استفاده از تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم

در صورتیکه مودیان مالیاتی جزو مشمولین این تسهیلات می باشند، در مرحله اول می بایستی به درگاه ملی خدمات امور مالیاتی کشور مراجعه کرده و وارد حساب کاربری خود شوند.

در مرحله بعد می بایستی فرم مربوط به بهره مندی از تسهیلات قانون مالیات بر عملکرد را دریافت کرده و آن را تکمیل نمایند؛ در انتها فرم تکمیل شده را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند و درخواست خود را ثبت نمایند.

مودیان مالیاتی می بایستی دقت نمایند که تحویل فرم تبصره ماده 100 قانون مالیات بر مشاغل، هر ساله صرفا تا مهلت زمانی اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور میسر می باشد و در صورت تاخیر، احتمال رد درخواست آن ها وجود دارد. در صورتی که این فرم در مهلت مقرر تحویل نگردد، مالیات بر عملکرد مودی، بدون توجه به اینکه مشمول تسهیلات مالیات بر مشاغل می باشد محاسبه شده و ماده 131 قانون مالیات های مستقیم بر اظهارنامه مودی اعمال خواهد شد.

به این نکته مهم توجه نمایید که در صورتی که درخواست مودی پس از مهلت زمانی مقرر ثبت شده باشد و مورد پذیرش واقع نگردد، با او مطابق با افرادی که مشمول این امتیازات نیستند برخورد شده و می بایستی علاوه بر ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی در سال 1401، نسبت به نگهداری و حفظ مدارک و مستندات مربوط به عملکرد اقتصادی خود در این سال اقدام نماید.

نحوه رد و اعتراض به مالیات مقطوع

ممکن است در مواردی، شرایطی ایجاد گردد که مودیان مالیاتی نسبت به مالیات مقطوعی که برحسب تبصره ماده 100 مالیات بر مشاغل منظور شده است، اعتراض داشته و قصد رد آن را داشته باشند. در این حالت، مودی می بایستی اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی را دریافت و تکمیل کرده و نسبت به ارسال آن به سازمان امور مالیاتی اقدام نماید.

در این حالت، مقدار بدهی مالیاتی مودی، متناسب با قانون مالیات بر مشاغل محاسبه و ابلاغ خواهد شد.

موضوع مهم در این زمینه این است که مودیانی که مطابق با نظر سازمان امور مالیاتی، مشمول تبصره ماده 100 مالیات بر مشاغل باشند و نسبت به اعتراض و رد آن اقدام کنند، در دسته مودیان مالیاتی پرریسک قرار خواهند گرفت.

تقسیط مالیات مقطوع بر مشاغل

همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، مالیات بر مشاغل اشخاص حقیقی برحسب دستورالعمل 200/1402/3 محاسبه می‌گردد. مطابق با این دستورالعمل مالیاتی، مالیات مقطوعی که برای مشمولین تسهیلات تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می گردد، متناسب با درخواست مودی، می تواند در 4 قسط تا حداکثر 6 قسط که مبلغ هر یک از آن ها با هم برابر می باشند، پرداخت گردد. این امر می‌بایستی در قالب درخواستی از جانب مودی به سازمان امور مالیاتی ارائه گردد.

همچنین دقت داشته باشید که عدم پرداخت و یا تاخیر در پرداخت هریک از قسط های مالیات مقطوع موجب اعمال جریمه مالیاتی خواهد شد.

جمع بندی
تبصره ماده 100 قانون مالیات بر مشاغل از جمله تسهیلات با اهمیتی است که هرساله مورد توجه مودیان مالیاتی و صاحبین کسب و کارهای کوچک قرار می‌گیرد. این قانون حمایتی دارای جزئیات و نکات مهمی است که در این مقاله به طور کامل مورد بررسی قرار گرفتند.

شما می توانید با مطالعه سایر مقالاتی که برای شما مخاطبین عزیز فراهم دیده ایم، با دیگر مفاهیم مالیاتی مانند سامانه مودیان مالیاتی و پایانه‌های فروشگاهی، سامانه پرداخت قبوض مالیاتی، حد نصاب مالیاتی سال 1402 و همچنین مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان آشنایی بیشتری کسب نمایید.