اعتراض مالیاتی روش ها و مراحل مربوط به آن همواره از مفاهیم مورد توجه مودیان مالیاتی و فعالین اقتصادی بوده است. مطابق با قانون مالیات های مستقیم، مودیان مالیاتی می توانند پس از صدور برگ تشخیص مالیاتی، نسبت به مندرجات و محاسبات مالیاتی صورت گرفته، اعتراض خود را ثبت نمایند تا پرونده مالیاتی آن ها مجددا مورد بررسی قرار گیرند.

اعتراض مالیاتی روش ها و مراحل متفاوتی دارد که آشنایی با آن ها برای هر مودی و فعال اقتصادی ضروری است. در این مقاله به بررسی نکات و جزئیات اعتراض مالیاتی خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.

اعتراض مالیاتی

سازمان امور مالیاتی کشور، در پایان هر فصل و یا سال مالیاتی، اظهارنامه و مستندات ارسالی مودیان مالیاتی را مورد بررسی قرار داده و مطابق با قوانین مالیات های مستقیم، برگه ای تحت عنوان برگ تشخیص مالیاتی صادر می کند.

مودیان مالیاتی می توانند پس از دریافت برگ تشخیص مالیاتی، نسبت به ثبت اعتراض مالیاتی خود اقدام نمایند.

برگ تشخیص مالیاتی چیست؟

همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، برگه تشخیص مالیاتی را می توان معادل خلاصه نظرات کارشناس سازمان امور مالیاتی نسبت به بررسی اظهارنامه ها، صورتحساب های الکترونیکی، مستندات و مدارک مالی دریافت شده از مودی و سایر روش هایی که به منظور اعتبارسنجی آن ها مورد استفاده قرار می گیرند، دانست.

برگ تشخیص مالیاتی، کلیه بدهی های مالیاتی مودی که می بایستی بابت فعالیت های اقتصادی و معاملات انجام گرفته در سال و یا فصل مالیاتی مربوط به آن، به عنوان مالیات پرداخت شوند را شامل می شود.

انواع برگ تشخیص مالیاتی

برگه تشخیص مالیاتی متناسب با نوع فعالیت اقتصادی مودی در سه نوع برگ تشخیص مالیات حقوق، مالیات عملکرد و همچنین مالیات تکلیفی دسته بندی می شوند. در این قسمت از مقاله به بررسی انواع آن ها خواهیم پرداخت.

برگ تشخیص مالیات بر حقوق

شرکت ها و موسسات موظف اند تمامی پرسنل زیرمجموعه خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهند؛ علاوه بر آن، لیستی از پرسنل و میزان دریافتی های آنان را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند تا برحسب آن، برگ تشخیص مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران متناسب با بازه حقوق دریافتی آن ها صادر شوند.

برگه تشخیص مالیات تکلیفی

مطابق با قانون مالیات های مستقیم، مودیان مالیاتی که می بایستی عملکرد مالی خود را در قالب صورتحساب الکترونیکی و اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند. برگ تشخیص مالیاتی که بر مبنای این اظهارنامه ها و مستندات صادر می شود، برگه تشخیص مالیات تکلیفی عنوان دارد.

برگه تشخیص مالیات بر عملکرد

در این سند، تمامی بدهی های مالیاتی مودی منظور خواهد شد. صدور برگه تشخیص مالیاتی ممکن است با صحت سنجی کارشناس امور مالیاتی صورت گیرد. فرآیند اعتبارسنجی اظهارنامه ها و مستندات ارائه شده از جانب مودی، از طریق تطبیق با سایر دریافتی ها مانند گزارش معاملات فصلی و غیره انجام می گیرد تا از فرارهای مالیاتی جلوگیری شود.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

برگه تشخیص مالیاتی پس از صدور می بایستی به مودیان مالیاتی ابلاغ گردد. دریافت برگ تشخیص مالیاتی از طریق سامانه هایی همچون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، سامانه پرداخت قبوض مالیاتی و همچنین درگاه ملی سازمان امور مالیاتی قابل مشاهده و دریافت می باشد.

اگر مودیان مالیاتی نسبت به هریک از مندرجات برگ تشخیص مالیاتی ابلاغ شده، اعتراضی دارند، می بایستی اعتراض مالیاتی خود را در مهلت تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی، ثبت نمایند. در غیر اینصورت، برگ قطعی مالیاتی برای مودی صادر می گردد که می بایستی پرداخت شود.

نکته مهمی که مودیان مالیاتی می بایستی نسبت به آن توجه داشته باشند، این است که قابلیت اعتراض مالیاتی نسبت به برگ قطعی نیز وجود دارد، اما نیاز به طی مراحل متعدد و پیچیده تری نسبت به مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی دارد؛ لذا پیشنهاد می گردد برگه تشخیص مالیاتی خود را به دقت مورد بررسی و صحت سنجی قرار دهید تا درگیر مراحل پیچیده اعتراض به برگه قطعی مالیاتی نشوید.

مهلت اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی؟

مودیان مالیاتی می بایستی حداکثر ظرف 30 روز پس از تاریخ ابلاغ، اعتراض مالیاتی خود را نسبت به برگ تشخیص مالیاتی صادر شده ثبت نمایند.

موضوع مهمی که می بایستی مورد توجه مودیان مالیاتی قرار گیرد این است که مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی نسبت به تاریخ ابلاغ آن محاسبه می شود و نه تاریخی که مودی آن را دریافت و مشاهده نموده است، چراکه اغلب مودیان مالیاتی، برگه تشخیص مالیاتی خود را چند روز پس از ابلاغ آن دریافت می کنند و این تاخیر سبب خواهد شد تا مهلت زمانی اعتراض به آن را از دست دهند.

مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی

در این قسمت از مقاله مراحلی را که مودیان مالیاتی می بایستی برای اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی طی کنند، مورد بررسی قرار می دهیم.

اعتراض مالیاتی از طریق مراجعه حضوری به شعبه

اولین مرحله از اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، مراجعه حضوری به شعبه ای از سازمان امور مالیاتی که به حوزه فعالیت اقتصادی مودی مربوط است، می باشد.

در این مرحله، مودیانی که اعتراض مالیاتی دارند، مستندات و مدارک مالی خود را به کارشناس امور مالیاتی پرونده خود ارائه می دهند و دلایل و موارد مورد اعتراض در برگه تشخیص مالیاتی صادر شده را اعلام می کنند.

کارشناس امور مالیاتی، اعتراض مودی را بررسی کرده و در صورت تایید اظهارات مودی، نسبت به اصلاح مندرجات برگ تشخیص مالیاتی اقدام نموده و مقدار بدهی جدید را محاسبه می نماید.

دقت داشته باشید در صورت اعلام مقدار جدید بدهی، مودیان مالیاتی صرفا 10 روز فرصت دارند تا قبض بروز شده را پرداخت نمایند. در اغلب موارد، پرداخت این قبوض از طریق سامانه پرداخت قبوض مالیاتی امکان پذیر می باشد.

اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی در هیئت حل اختلاف بدوی

این امکان وجود دارد که اظهارات مودیان مالیاتی در اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی ابلاغ شده، مورد تایید کارشناس مربوطه واقع نگردد. در این صورت می بایستی اعتراض مالیاتی خود را از طریق هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی پیگیری نمایند.

این هیئت که اعضای آن نماینده صنفی که مودی در آن مشغول است، نماینده اتاق بازرگانی، قاضی دادگستری و همچنین نماینده سازمان حسابرسی می باشند، پرونده مودی، برگه تشخیص مالیاتی ابلاغ شده، مستندات و اظهارات مودی را مورد بررسی قرار می دهند و در صورت تایید صحت اعتراض مالیاتی، نسبت به اصلاح برگ تشخیص مالیاتی رای صادر خواهند کرد.

اعتراض مالیاتی در شورای حل اختلاف

اعتراض مالیاتی مودی، ممکن است در هیئت حل اختلاف بدوی نیز تایید نشود. در این صورت، مرحله سوم اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، مراجعه به شورای حل اختلاف می باشد.

در شورای حل اختلاف مدارک و مستندات و اظهارات مودی مورد بررسی قرار می گیرند و رای نهایی در 5 حالت که شامل رای به تعدیل، رای به رفع تعرض، اجرای قرار برای رسیدگی، دعوت مجدد و همچنین، رد شکایت است، صادر می گردد.

رای به تعدیل

رای به تعدیل را می توان معادل تایید اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی عنوان کرد. در این حالت، اظهارات مودی و اعتراض مالیاتی وی مورد تایید قرار گرفته و مطابق با رای صادر شده، مقدار بدهی مالیاتی محاسبه شده تعدیل خواهد شد.

رای به رفع تعرض

رای به رفع تعرض نسبت به رای به تعدیل قاطعانه تر و کلی تر می باشد. اگر این رای برای برگه تشخیص مالیاتی صادر شود، کل مندرجات آن برگه تشخیص مالیاتی از درجه اعتبار ساقط شده و محاسبات آن رد می شوند.

رای بر اجرای قرار برای رسیدگی

اگر رای صادر شده در اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، اجرای قرار برایرسیدگی باشد، بدین معنی خواهد بود که کل پرونده مالیاتی مودی می بایستی مجددا به طور کامل و از اول مورد بررسی قرار گیرد. در این شرایط این امکان نیز وجود دارد که پرونده مالیاتی مودی، مجددا به شعبه سازمان امور مالیاتی که به حوزه فعالیت اقتصادی وی مربوط می شود، ارجاع گردد.

دعوت مجدد

در جلسات رسیدگی به اعتراض برگ تشخیص مالیاتی، نماینده صنف مرتبط با فعالیت اقتصادی مودی و یا نماینده اتاق بازرگانی می بایستی حضور داشته باشند. در صورت غیبت اعضای مذکور، دعوت مجدد صادر خواهد شد.

رد اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

اعتراض مالیاتی می تواند در شرایطی، منجر به صدور رای رد شکایت شود. در صورتی که اظهارات و مستندات ارائه شده توسط مودی فاقد اعتبار بوده و مورد تایید شورای حل اختلاف مالیاتی قرار نگیرد، این رای صادر خواهد شد.

اعتراض به رای مالیاتی صادر شده

ممکن است مودی مالیاتی، نسبت به رای صادر شده در مراحل قبل اعتراض داشته باشد. در این صورت، می بایستی حداکثر تا مدت زمان 20 روز پس از صدور رای، درخواست تجدید نظر خود را اعلام و ثبت نماید.

ذکر این نکته قابل توجه است که بررسی پرونده اعتراض مالیاتی در مرحله درخواست تجدید نظر نسبت به نحوه رسیدگی در مراحل قبل تفاوت های عمده ای دارد و اینطور نیست که مجددا مطابق با همان فرآیند قبلی مورد بررسی قرار گیرد. در این مرحله، اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی توسط هیئت تجدید نظر انجام می شود و رای آن ممکن است نسبت به رای صادر شده قبلی، متفاوت و یا یکسان باشد.

اعتراض به رای تجدید نظر مالیاتی

ممکن است در فرآیند اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، شرایطی ایجاد شود که می بایستی نسبت به رای صادر شده توسط هیئت تجدید نظر نیز اعتراض شود. در این شرایط، مودیان مالیاتی می توانند از سه روش متفاوت عمل نمایند. در این قسمت از مقاله به بررسی این روش ها خواهیم پرداخت.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در هیئت وزیران

در این مرحله، مودی پرونده مالیاتی مورد اعتراض را به همراه مستندات و مدارک خود به هیئتی منتخب از وزیران ارائه می دهد تا مورد بررسی قرار گیرد.

دقت داشته باشید در این حالت، کلیه موارد مربوط به پرونده مالیاتی مورد بازبینی قرار می گیرند و بدهی مالیاتی بدون توجه به محاسبات گذشته مجددا محاسبه می گردد، لذا ممکن است بدهی مالیاتی که در برگه تشخیص مالیاتی درج می گردد، حتی نسبت به مقدار مورد اعتراض مودی نیز بیشتر محاسبه شود.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی در دیوان عدالت اداری

یکی از راهکارهای اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، اقدام از طریق دیوان عدالت اداری می باشد. در این مرحله، پرونده متناسب با سطح آن در هیئت های متفاوتی مورد بررسی قرار می گیرد و متناسب با بررسی های نهایی، رای پرونده اعتراض مالیاتی صادر می گردد.

اعتراض مالیاتی در هیئت تخصصی مالیاتی

در این حالت، پرونده مودی به همراه اظهارات و مستندات وی به 25 نفر از متخصصین امور مالیاتی ارسال می گردد. پرونده اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی مودی توسط هریک از آن ها مورد بررسی دقیق قرار گرفته و نسبت به آن اظهار نظر می شود. متناسب با نظرات این افراد، رای نهایی پرونده اعتراض مالیاتی توسط هیئت تخصصی مالیاتی صادر خواهد شد.

مدارک لازم جهت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

مودیانی که نسبت به برگ تشخیص مالیاتی خود اعتراض دارند، می بایستی فرم مربوطه را خود و یا توسط نماینده قانونی خود تکمیل نمایند. برای ثبت اعتراض مالیاتی، می بایستی کپی کلیه مدارک و مستنداتی که مودی به عنوان دفاعیه اعتراض مالیاتی خود دارد، ضمیمه فرم اعتراض مالیاتی شوند. برابر بودن کپی مدارک ارائه شده و اصل آن ها می بایستی مورد اعتبارسنجی قرار گرفته و تایید شوند.

اگر مدارک ارائه شده در داخل ایران صادر شده و کپی شده باشند، می توانند توسط دبیرخانه و همچنین اعضای هیئت و شوراهایی که پرونده اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی بررسی می کنند، انجام گرفته و گواهی شوند.

توجه داشته باشید که در صورتی که مدارک مذکور، در کشوری به جز ایران صادر و کپی شده باشند، در مرحله اول می بایستی مورد بررسی و تایید سفارتخانه و یا سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و در مرحله بعد به همراه گواهی تاییدیه آن ها، به مترجم رسمی دادگستری ارائه شود تا مورد تایید قرار گیرند.

6- جمع بندی
اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی روش ها و مراحل متعددی دارد که آشنایی با آن ها برای مودیان مالیاتی امری مهم می باشد. در این مقاله موضوعاتی همچون برگ تشخیص مالیاتی، روش ها و مراحل اعتراض به آن مورد بررسی کامل قرار گرفتند. شما مودیان محترم می توانید با مطالعه سایر مقالاتی که برای شما فراهم دیده ایم، با مفاهیم دیگر مالیاتی مانند سامانه مودیان مالیاتی، حد نصاب مالیاتی سال 1402، مالیات بر حقوق کارمندان و کارگران نیز آشنایی کسب نمایید.